BÀI TUYÊN TRUYỀN KỶ NIỆM 78 NĂM HOẰNG HOÁ KHỞI NGHĨA GIÀNG CHÍNH QUYỀN

BÀI TUYÊN TRUYỀN NGÀY 78 NĂM NGÀY

HOẰNG HÓA KHỞI NGHĨA GIÀNH CHÍNH QUYỀN

Kính thưa! Toàn thể cán bộ và nhân dân trên địa bãn xã.

Ngày 24/7/1945, Hoằng Hóa là huyện đầu tiên của tỉnh Thanh Hoá khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân, góp phần quan trọng vào thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Phát huy truyền thống cách mạng, nhiều năm qua, Đảng bộ, chính quyền huyện đã lãnh đạo nhân dân giành được nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng huyện Hoằng Hoá ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Sau sự kiện Nhật đảo chính Pháp độc chiếm Đông Dương (ngày 9/3/1945), cũng như nhiều nơi trong tỉnh phong trào cách mạng ở Hoằng Hoá phát triển mạnh, tình thế cách mạng đã chín muồi. Trước tình hình đó, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh Đảng bộ và Việt Minh Thanh Hóa, chi bộ Đảng và Ban cán sự Việt Minh huyện Hoằng Hóa đã tổ chức lãnh đạo tập hợp quần chúng nhân dân phá kho thóc của Nhật, địa chủ chia cho dân nghèo, giải quyết nạn đói; mít tinh biểu tình chống thuế; diễn thuyết vạch tội ác của Nhật, Pháp và tay sai; đấu tranh thu hồi ruộng đất công…Thắng lợi của các cuộc đấu tranh trên cổ vũ mạnh mẽ quần chúng nhân dân tham gia, tạo điều kiện thuận lợi cho phong trào đấu tranh lan rộng.

Trung tuần tháng 7/1945, chi bộ Đảng và Ban cán sự Việt Minh huyện đã tổ chức các cuộc tuần hành có vũ trang quy mô lớn thu hút hàng ngàn người tham gia nhằm áp đảo bọn tay sai, phản động ngoan cố. Đây được coi là cuộc tập dượt cho quần chúng tiến lên, dùng bạo lực cách mạng giành chính quyền. Hoằng Hóa trở thành một trong những trung tâm của phong trào cách mạng ở Thanh Hóa.

          Thấy rõ phong trào cách mạng ở Hoằng Hoá có nguy cơ làm sụp đổ bộ máy chính quyền, phát xít Nhật và tay sai tập trung lực lượng đàn áp, hòng dập tắt phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân địa phương. Hoằng Hóa đã trở thành điểm nóng, thành mục tiêu thu hút sự đàn áp, khủng bố của phát xít Nhật và chính quyền tay sai.

          Sáng ngày 24/7/1945, phát xít Nhật và chính quyền bù nhìn phái một đơn vị bảo an binh ở tỉnh kéo về phủ lị Hoằng Hoá cùng tri phủ phối hợp kế hoạch khủng bố hai khu vực Đằng Trung (xã Hoằng Đạo) và Liên Châu - Hoá Lộc (xã Hoằng Châu), lùng bắt cán bộ Việt Minh, đánh phá phong trào cách mạng trong huyện.

Cánh thứ nhất do đích thân Tri phủ Phạm Trọng Bào* chỉ huy 12 tên lính bảo an xuất phát từ huyện lị đi Bút Cương, Hoằng Lộc qua cầu Già đến Đằng Xá, Đằng Trung (nay thuộc xã Hoằng Đạo) tới Hải Châu, Hóa Lộc (nay thuộc xã Hoằng Châu) để hợp với cánh quân của Quản Hiến.

Cánh thứ hai gồm 22 tên do Quản Hiến chỉ huy cũng xuất phát từ huyện lị, kéo qua Phú Vinh, Hoằng Nghĩa, Đại Tiền, Dương Thành xuống Hoằng Trung để qua Hải Châu, Hóa Lộc.

Nắm được âm mưu của địch, sau khi xem xét tình hình, chi bộ Đảng và Ban cán sự Việt Minh huyện đã chuẩn bị mọi kế hoạch tác chiến, huy động lực lượng tự vệ và quần chúng nhân dân bố trí phục kích sẵn sàng tiêu diệt địch.

Đúng như nhận định của chi bộ Đảng và Ban Việt Minh huyện, sáng sớm ngày 24/7/1945 quân địch từ phủ lị kéo về Hoằng Châu, Hoằng Đạo. Toán lính do tri phủ Phạm Trọng Bào cầm đầu kéo tới Bút Cương, Đằng Xá, Đằng Trung, vừa đi chúng vừa ra “hiểu dụ” kêu gọi hương lý, lục soát nhà dân. Khi tới Cồn Mả Nhón (xã Hoằng Đạo) chúng bị lọt vào trận địa phục kích của lực lượng tự vệ Đằng Trung. Từ trong các lùm cây ven đường, tự vệ và quần chúng nhân dân xông ra vây kín quân địch. Bị bất ngờ, quân địch không kịp trở tay, toàn bộ lính bảo an và tri phủ Phạm Trọng Bào bị bắt sống, 12 khẩu súng bị tịch thu tại chỗ.

Trong khi đó, dưới sự chỉ đạo của Quản Hiến bọn lính bảo an kéo xuống Hóa Lộc, Hải Châu, đến đình làng Hoằng Chung thì bị trung đội tự vệ cảm tử do đồng chí Lê Văn Tướn chỉ huy tập kích. Quá bất ngờ, địch bắn trả quyết liệt, tự vệ và nhân dân các làng kéo đến ngày một đông, hò reo cổ vũ quân cách mạng, áp đảo tinh thần quân địch. Quản Hiến cùng những tên lính bảo an hoảng sợ rút lui về hướng sông Mã, cướp thuyền của dân vượt sang địa phận huyện Quảng Xương chạy về tỉnh.

Chỉ trong buổi sáng ngày 24/7/1945, cả hai cánh quân địch đều bị thất bại hoàn toàn, trận đầu ra quân của lực lượng vũ trang Hoằng Hóa đã giành thắng lợi giòn giã.

Sau khi bắt được Tri phủ Phạm Trọng Bào, chi bộ Đảng và Ban cán sự Việt Minh huyện tổ chức mít tinh lớn tại Cồn Ba Cây (xã Hoằng Thắng), tuyên cáo tội ác của chính quyền tay sai phản động, biểu dương tinh thần chiến đấu của tự vệ và quần chúng nhân dân; kêu gọi các lực lượng bảo vệ thành quả cách mạng, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu và hành động của kẻ thù.

Chiều ngày 24/7/1945, Việt Minh huyện chỉ đạo lực lượng tự vệ đánh chiếm phủ đường, buộc bọn nha lại phải giao toàn bộ tài sản công cộng, vũ khí, tài liệu cho cách mạng.

Sau khi chiếm phủ đường, Việt Minh huyện tổ chức mít tinh. Đồng chí Đinh Chương Lân thay mặt Ban cán sự Việt Minh huyện tuyên bố xóa bỏ chính quyền địch, kêu gọi đồng bào tích cực ủng hộ và tham gia Việt Minh, bảo vệ thành quả cách mạng.

Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Hoằng Hoá ngày 24/7/1945 đã trở thành một sự kiện lịch sử trọng đại. Đây là cuộc khởi nghĩa đầu tiên, sớm nhất trong cả nước giành thắng lợi, ít đổ máu và hạn chế thiệt hại nhất; Đây là thắng lợi mở đầu cho các cao trào khởi nghĩa giành chính quyền và đưa phong trào cách mạng toàn tỉnh phát triển đến đỉnh cao, góp phần cùng cả nước làm nên thành công của cuộc Cách mạng Tháng 8 năm 1945.

                                                      Trương Bằng – Đài TT xã